Het vrolijke getsjilp van deze vroeger zo algemene vogelsoort klinkt alsmaar minder luid in onze tuinen, en dat vinden vele mensen jammer.
Dat het niet goed gaat met de huismus heeft verschillende redenen. Er is het gebrek aan geschikt voedsel doordat er steeds minder graanakkers zijn waar ze een graantje kunnen meepikken. Maar ook onze te cleane tuinen met een gebrek aan schuilplaatsen (zoals klimop en hagen) en arm aan insecten zijn nadelig voor de mus.
Zoals zijn naam het al zegt vertoeft de huismus graag in de buurt van mensen. Zijn nest maakt hij liefst in openingen onder daken en in spleten in muren. Doordat er (gelukkig) meer en meer belang wordt gehecht aan goede isolatie van de huizen, verdwijnen deze plekken. Daar willen we de huismus een handje toesteken.

Pierre Van der Stappen, actief lid van onze vereniging en gepensioneerd schrijnwerker, knutselde 100 mussenloften in mekaar, die iedereen met een hart voor de huismus zich nu voor een zacht prijsje kan aanschaffen.
De mussenloften die we aanbieden zijn uniek. Het ontwerp is gebaseerd op uitgebreid onderzoek door Vogelbescherming Vlaanderen. Ze bestaan uit een effectief broedgedeelte (de slaapkamer) en een uitkijkplatform (het terras). Het terras wordt van de slaapkamer gescheiden door een tussenwand. Via een kleine opening kunnen de mussen heel gemakkelijk van de ene ruimte naar de andere. Vanaf het terras kunnen ze in alle rust de omgeving afspeuren. Ligt er geen predator op de loer? Kan ik veilig vertrekken? Of ze kunnen wat zitten zonnen in de onmiddellijke nabijheid van het nest.

Mussen leven graag in kolonies. Een kolonie kan variëren van enkele tot tientallen paren. Een kolonie die uit meer dan vijf koppels bestaat , heeft bovendien meer kansen om te overleven. Daarom is het aangeraden om op een bepaalde locatie telkens meerdere kasten op te hangen.

Als er maar één broedplaats voorhanden is, zal de kans zo goed als onbestaande zijn dat huismussen er zich zullen vestigen. Om die reden zoeken we mensen die minstens drie mussenloften naast elkaar willen hangen.

Een mussenkast hang je best hoog, op drie tot zes meter. Je mag de kast gewoon tegen een muur hangen, zolang deze op het heetst van de dag niet in de volle zon hangt. De zuidkant mag dus wel, met als voorwaarde dat de nestkast onder een brede dakrand of in de schaduw hangt. Vermijd muren waar slagregen valt, meestal is dit de westkant.
Alleen nestgelegenheid aanbieden volstaat niet om de huismus terug in de tuin te krijgen.

Vogelbescherming heeft het over de vier V’s : Voortplanting, Veiligheid, Voedsel en Variatie.

Als je vogels in de tuin wilt, moet je ervoor zorgen dat deze vier factoren aanwezig zijn. En voor huismussen moeten ze zelfs zeer dicht bij elkaar liggen. Hoe minder afstand ze moeten afleggen, hoe liever. De mussenloft vult de V van Voortplanting perfect in, Veiligheid biedt je door klimop, dichte doornige struiken, taxus of andere compacte struiken op minder dan tien meter van de nestkasten aan te planten.
Hoewel de volwassen huismussen zaden als voedsel verkiezen, zijn de jongen afhankelijk van allerlei kleine insecten en ongewervelde dieren zoals bladluizen, spinnen en rupsen. Onder meer hondsroos, egelantier, kardinaalsmuts, gelderse roos, klimop en andere besdragende struiken zijn hiervoor geschikt. In een composthoop vinden ze een uitgebreid buffet.
De volwassen mussen eten vooral zaden. Laat voor hen voldoende kruiden staan, maai ze niet. Vogelmuur, scheuten, bessen, blad-en bloemknoppen lusten ze graag. Als je alles gedaan hebt wat mogelijk is in jouw tuin, mag je uiteraard als extraatje allerlei kleine zaden op de voedertafel aanbieden.